مجله آکادمی باغ کتاب

شاید شما صدای یک بالگرد را که بالای سرتان در حال پرواز بوده شنیده باشید. {در زبان انگلیسی} به این «وسایل نقلیۀ پرندۀ» پرقدرت chopper، whirly-bird و helo نیز می گویند. ما برای انجام کارهای زیادی به بالگردها وابسته هستیم. به خواندن این مطلب ادامه دهید تا چیزهای زیادی را در مورد بالگردها متوجه شوید. ما در اینجا، تاریخ بالگرد، کاربردهای آن و بسیاری چیزهای دیگر را بررسی خواهیم کرد. پس، بیایید به ارتفاعات جدید پرواز کنیم و به اکتشاف در دنیای بالگردها بپردازیم.

بالگرد چیست؟

بالگرد نوعی هواپیما است که به عمودپرواز[1] معروف است. بدنۀ این هواگرد ممکن است دراز یا کوتاه و جمع و جور باشد. بالگرد مانند هواپیما بال ندارد، بلکه بجای آن چرخانه یا پره های (ملخ) بلندی دارد. این چرخانه ها به میله ای (شفت) که در موتور قرار دارد، متصل هستند. بالگرد یک دم هم دارد که چرخانه های کوچکتری بر روی آن قرار دارند. خلبان هواپیما از پدال پایی و دو دسته فرمان ویژه برای کنترل جهت بالگرد استفاده می کند.

بیندیشید: در میان هواگردها چه کاری است که فقط بالگرد می تواند انجام دهد؟ پاسخ را در قسمت گفته ها و شنیده های عجیب و غریب پیدا کنید.

تاریخچۀ بالگرد

ایدۀ ساخت بالگرد برای مدت های طولانی وجود داشت، اما تبدیل آن به چیزی که واقعیت داشته باشد مقداری زمان برد. تاریخ طولانی بالگرد را ملاحظه کنید:

1100- چینی ها یک اسباب بازی پرنده اختراع کردند که بعضی از همان اصول مربوط به بالگرد را در خود داشت.

1483- لوناردو داوینچی طرح هایی از یک ماشین پرنده کشید که شبیه بالگرد بودند.

1784- دو فرانسوی به نام های لونوی[2] و بینونو[3] یک بالگرد مدل پردار ساختند.

1843- سر جرج کیلی[4] بالگردی ساخت که با نیروی بخار می کرد.

1907- پل کرنو[5] بالگردی در اندازۀ واقعی ساخت. این بالگرد توانست برای دقایق کوتاهی از زمین جدا شود.

1916- پروفسور تئودوره فون کارمان[6] و ستوان استفان پتروکزی[7] بالگردی ساختند که کاربردی بود. اما به دلیل اینکه این بالگرد مسافری را حمل نمی کرد بطور رسمی مورد پذیرش قرار نگرفت.

1931- جرالد پی. هریک[8] یک هواپیما را به یک بالگرد تبدیل کرد. این بالگرد می توانست با زاویه ای تند فرود بیاید.

1938- بالگرد Focke Achgelis Fa 61 ، ساخت آلمان، به عنوان نخستین بالگرد رسمی شناخته شد.

1939- ایگور سیکورسکی[9] اولین پرواز عملی را در ایالات متحده انجام داد.

بیندیشید: در سال 1982 دو مرد با بالگرد به دور دنیا پرواز کردند. این سفر چه مدت طول کشید؟

همه چیز مربوط به «بلند شدن» است.

برای اینکه بالگرد بتواند پرواز کند باید بتواند از زمین «بلند شود». هواپیماهای معمولی بال هایی دارند که در قسمت بالا کمی انحنا دارند و در قسمت پایین صاف هستند. این موضوع اجازه می دهد تا جریان هوا در روی بال ها نسبت به زیر آنها سریعتر باشد. زمانیکه هوا از قسمت زیرین به سمت بالا فشار وارد می کند، هواپیما از زمین بلند می شود. اما، به دلیل اینکه بالگردها مانند هواپیما بال ندارند، باید عملیات بلند شدن را به صورت دیگری انجام دهند. در اینجا است که آن پره های (ملخ) غول پیکر یا چرخانه ها وارد عمل می شوند. این «بال های چرخان» موجب ایجاد مقدار فوق العاده زیادی جریان هوا می شوند. وقتی که هوای ایجاد شده در اطراف چرخانه ها به گردش در می آید، بالگرد نیروی بالابرنده ای را که برای برخاست (تیک آف) لازم دارد بدست می آورد و پرواز می کند. 

بیندیشید: آیا فکر می کنید بالگرد می تواند سریعتر از هواپیما حرکت کند؟

بالگرد چه کاربردهایی دارد؟

شاید از دانستن تمام کاربردهایی که بالگرد دارد تعجب کنید. فهرست زیر را بررسی کنید و ببینید کدام یک از این موارد را از قبل می دانستید.

• جستجو و نجات- برای بیرون آوردن افراد از مناطقی که دسترسی به آنها دشوار است.
• گردشگری- برای بردن مردم به پروازهای هوایی.
• نظامی- برای جابجایی سربازان یا پایین انداختن لوازم و تجهیزات.
• خبررسانی- بالگردهای بر فراز شهرها پرواز می کنند تا خبرهای فوری یا گزارش های ترافیکی را بررسی کنند.
• عکسبرداری و فیلمبرداری- فیلم ها، تلویزیون و عکاسان از بالگردها برای گرفتن تصاویر و منظره های شگفت انگیز و بهتر استفاده می کنند.
• آمبولانس هوایی- برای جابجایی افرادی که به شدت بیمار هستند و باید به سرعت به بیمارستان دیگری منتقل شوند.
• آتش نشانی- از بالگردها برای حمل و ریختن مقادیر زیاد آب یا مواد خاموش کنندۀ آتش بر روی آتش سوزی ها استفاده می شود.
• باربری- بالگردها می توانند مقدار زیادی محموله و بار را حمل کنند. بالگردها می توانند بر روی ناوهای هواپیمابر یا در مکان هایی که دسترسی به آنها دشوار است، فرود بیایند.

بیندیشید: کدام سیارۀ دوردست است که ناسا مشغول مطالعه برای استفاده از بالگرد در آن است؟

گفته ها و شنیده های عجیب

ما هنوز در میان تمام مطالب جالب و سرگرم کننده چرخ نزده ایم! این هم پاسخ سؤالات قسمت بیندیشید به اضافۀ حقایق عجیب بیشتر. ملاحظه کنید.

آیا می دانستید که ...

• بالگرد تنها هواگردی است که می تواند به سمت جلو، عقب و طرفین حرکت کند و پرواز ایستا (hover) داشته باشد؟ علاوه بر این، بالگردها قابلیت برخاست (تیک آف) و فرود در فضاهای کوچک و تنگ را دارند.
• 29 روز و 3 ساعت و 8 دقیقه و 13 ثانیه طول کشید تا اچ. راس پرو جونیور[10] و جی. دبلیو کوبورن[11] با بالگرد به دور زمین چرخیدند؟ آنها رکورد جهانی را شکستند.
• سرعت بالگردها معمولاً از بیشتر هواپیماها کمتر است؟
• ناسا مشغول مطالعه بر روی بالگردها است تا بفهمد که آیا می توان از آنها در مریخ استفاده کرد؟
• بالگردهایی که برای حمل بار و محموله ها استفاده می شوند دو ملخ دارند؟ این ملخ ها افقی هستند و در جهات مخالف می چرخند.
• اگر بخواهید سوار بالگرد شوید باید به این نکته توجه داشته باشید که بالگرد بسیار پر سروصدا است و خیلی تکان می خورد؟
• سرعت سریعترین بالگرد می تواند به 400 کیلومتر در ساعت (248 مایل در ساعت) برسد؟

خوب، حالا که تمام این حقایق جالب و شگفت انگیز را در مورد بالگردها یاد گرفته اید، می توانید چرخی به سوی دوستان و خانواده تان بزنید و دانشی را که تازه بدست آورده اید با آنها به اشتراک بگذارید.  

منبع: scienceforkidsclub (2020)

ترجمه: آکادمی کودک باغ کتاب تهران