مجله آکادمی باغ کتاب

دنیای پانداها (بخش اول)

پانداها جانورانی هستند که دو تا سه میلیون سال است که بر روی زمین زندگی می کنند. آیا می دانید که دانشمندان برای مدتی طولانی نمی دانستند که آیا پانداها خرس هستند یا به خانواده راکونها تعلق دارند؟ اما حالا جواب این سؤال را می دانیم و به همین دلیل است که نام این جانوران خرس پاندا است و نه راکون پاندا! البته این موضوع مربوط به پانداهای غول پیکر {همان خرس پاندا یا پاندا} است و دانشمندان همچنان باور دارند که پانداهای سرخ از خانواده راکون ها هستند.

ممکن است منشا کلمه پاندا کلمه نپالی «پونیا[1]» به معنای «جانور بامبوخوار» یا «جانور گیاهخوار» باشد. خوب، به نظر صحیح می آید.

محل زندگی پانداها

پانداهای حیات وحش فقط در چین یافت می شوند. البته تعدادی از آنها را می توان در باغ وحش ها هم دید، اما در حقیقت چین مکان ویژه ای است که خانه آنها به حساب می آید. پانداها در مناطق دور افتاده کوهستانی در مرکز چین و در جنگل هایی که بامبوهای فراوانی دارند زندگی می کنند.

در حال حاضر فقط 1000 پاندا در حیات وحش باقی مانده است. این موضوع وحشتناک است و نشان می دهد که آنها در معرض خطر هستند. دلیل اصلی در معرض خطر بودن آنها این است که مناطق و فضاهای زندگی آنها برای کاشت و پرورش محصولات کشاورزی صاف و هموار می شوند و علاوه بر این، بامبو که غذای این جانوران است بطور طبیعی آسیب دیده و از بین می رود. متاسفانه پانداها به مناطق دیگر کوچ نمی کنند، زیرا در این صورت به دلیل وجود سکونتگاه های انسانی تحت فشار خواهند بود و در چنین شرایطی و در اغلب موارد از گرسنگی خواهند مرد.

اما خبر خوب هم وجود دارد. افرادی هستند که کارهای بسیار خوبی برای نجات این حیوانات باشکوه انجام می دهند. آنها پناهگاه هایی را آماده می کنند تا پاندها بتوانند در آنها در آرامش زندگی و تغذیه کنند.

در کشور چین خرس های پاندا در میان گنجینه های ملی قرار دارند. کلمۀ چینی پاندا «دا شیونگ مائو[2]» بمعنای «گربه خرس غول پیکر» است. پاندا در چین نماد صلح است. صدها سال پیش، زمانیکه قبایل مختلف با یکدیگر می جنگیدند برای تمام کردن جنگ یا اعلام آتش بس از پرچمی استفاده می کردند که روی آن تصویر یک پاندا بود. جالب نیست؟

البته، زمانی هم بود که چینی ها پانداها را شکار می کردند، با این تصور که پوست پاندا برای آنها محافظی جادویی در برابر ارواح خبیث ایجاد می کرد. خوشبختانه اجازه این کار دیگر وجود ندارد.

درباره پانداها بیشتر بدانیم

پانداها در هنگام تولد هیچ مویی ندارند. نوزادان پاندا نمی توانند به تنهایی کاری انجام دهند. پانداهای مادر بطور طبیعی بچه پانداهای بسیار کوچک را مثل یک گهواره بر روی یکی از پنجه ها و نزدیک به قفسه سینه خود نگه می دارند. پس از تولد توله ها، پانداهای مادر برای چند روز لانه را به هیچ عنوان حتی برای آب و غذا، ترک نمی کنند!

پانداها به مدت پنج ماه در شکم مادرشان می مانند و سپس در لانه ای که از بامبو ساخته شده، متولد می شوند. وزن آنها در هنگام تولد فقط 5 اونس (140 گرم) است و وقتی به سه ماهگی برسند می توانند بصورت چهار دست و پا حرکت کنند. پاندای مادر 900 برابر بزرگتر از توله تازه متولد شده  است.

توله ها در هنگام تولد سفید هستند و مدتها بعد رنگ بدنشان بوجود می آید. وقتی توله پانداها هفت ماهه می شوند می توانند از درخت ها بالا بروند. بچه پانداها دست و پا چلفتی هستند! آنها زمانیکه مشغول کشف اطرافشان هستند، اغلب می لغزند، می افتند و غلت می زنند. توله ها تا 18 ماهگی و تا زمانیکه بتوانند قلمرو خود را ایجاد کنند، در کنار مادرشان می مانند. حدود پنج سال برای یک توله ماده و حدود هفت سال برای یک توله نر زمان لازم است تا به یک پاندای بالغ تبدیل شود. 

تغذیه پانداها

پانداها بامبو می خورند، اما این گیاه مواد مغذی زیادی ندارد، بنابراین آنها بطور باورنکردنی مجبور هستند تا حدود 44 پوند (20 کیلوگرم) بامبو را در روز بخورند که ممکن است برای این کار  16 ساعت در روز مشغول جویدن باشند. این یعنی بیشتر اوقات روز!

آنها ساقه های بامبو را با پنج انگشت و یک استخوان مچ خاص می گیرند و سپس از دندانهایشان استفاده می کنند تا لایه های سخت گیاه را جدا کنند و به قسمت های نرم و آبدار آن برسند.

پانداها یک انگشت اضافی در دست خود دارند که به شکافتن و جدا کردن بامبوها کمک می کند. موضوع بسیار جالب این است که معدۀ پاندا با لایۀ ضخیمی از مادۀ مخاطی پوشیده شده و این ماده از فرو رفتن باریکه های چوب به معده جلوگیری می کند.

پانداهای غول پیکر بزرگترین دندان های مولر (دندان آسیای بزرگ) را در میان گوشتخواران دارند. آنها یک دندان مولر اضافی هم در فک پایین دارند و تمام دندان های مولر آنها به شکل خاصی برای جویدن بامبو ساخته شده اند. این دندانها می توانند ساقه های بامبو به ضخامت 1.5 اینچ (4 سانتیمتر) را خرد کنند.

پانداها برای بدست آوردن بامبو کاملاً جدی هستند و به همین دلیل تا ارتفاع 13100 فوتی (4000 متری) کوهستان هایی که در آن زندگی می کنند بالا می روند تا در شیب های بلند این کوه ها تغذیه کنند! این ارتفاع کمتر از نیمی از ارتفاع کوه اورست است. آنها کوهنوردان بسیار خوبی هستند، به این دلیل که پنجه های پهنی دارند و قسمت پایین پنجه هایشان هم پوشیده از مو است. بعلاوه دارای چنگال های بلندی هستند که به آنها کمک می کنند هر چیزی را محکم بگیرند. چه کسی فکرش را می کند اما این خرس های فوق العاده شناگران بسیار خوبی هم هستند.

منبع: coolkidfacts.com

ترجه: آکادمی کودک باغ کتاب تهران