مجله آکادمی باغ کتاب

زیستگاه جنگل بارانی

شعاعی از نور خورشید راهش را از میان برگ ها باز می کند و بر روی بال های براق و رنگارنگ یک مکائو می درخشد. یک پروانۀ غول پیکر با چالاکی از روی گیاهی به روی گیاه دیگر می پرد. میمون ها در حالیکه فریاد می زنند و سر و صدا می کنند برای پیدا کردن صبحانه، از درختی به درخت دیگر تاب می خورند. این یعنی جنگل بارانی در حال بیدار شدن است. 

نویسنده: اوری هرت[1]

مسابقه برای رسیدن به نور

جنگل های بارانی زیستگاه هایی سرسبز و متراکم، گرم و مرطوب هستند. درختان جنگل های بارانی تا ارتفاع بسیار زیادی رشد می کنند، به این دلیل که آنها برای دریافت نور خورشید با گیاهان دیگر رقابت می کنند. درختان کاپوک که در جنگل های بارانی سراسر جهان یافت می شوند می توانند تا 200 فوت (60.96 متر) رشد کنند. بلندترین درختان شاخه ها و برگ های خود را به اطراف می گسترانند و مانع رسیدن نور به درختانی که در زیر آنها قرار دارند می شوند و با این کار سایبانی را بر روی جنگل پهن می کنند. زمانی که یکی از درختان بزرگ می میرد و می افتد، فضای باز ایجاد شده اجازه می دهد تا نور خورشید بیشتری از این فضا وارد شود و در نتیجه درختان کوچکتر می توانند رشد کنند و جای آن را بگیرند.

جنگل های بارانی چهار لایه دارند. لایۀ اول، لایۀ نمایان (بیرونی) است که از درختان بسیار بلندی تشکیل شده که ارتفاع آنها از بقیۀ درختان جنگل بلندتر است. در لایۀ بعدی یعنی لایۀ سایبان، برگ ها و شاخه های درختان با یکدیگر تماس پیدا می کنند و یا بوسیلۀ ویره  ها بهم وصل می شوند. بیشتر جانوران جنگل های بارانی در قسمت سایبان زندگی می کنند. لایه ای که در پایین سایبان قرار دارد، زیراشکوب نام دارد. درختان کوچک و گیاهانی که به نور زیادی احتیاج ندارند در این قسمت رشد می کنند. لایۀ آخر، لایۀ کف جنگل است و به دلیل اینکه بسیار تاریک است، فقط گیاهان کمی در آن رشد می کنند.

جنگل های بارانی معروف

جنگل های بارانی در آفریقا، آسیا، استرالیا، و آمریکای مرکزی و جنوبی واقع شده اند. جنگل آمازون بزرگترین جنگل بارانی است. بیش از نیمی از این جنگل در برزیل و بخش هایی از آن در چند کشور دیگر آمریکای جنوبی از جمله، اکوادور و بولیوی قرار دارد. دومین جنگل بارانی بزرگ جنگل کنگو است که در قارۀ آفریقا واقع شده است. قسمت های مختلف این جنگل را می توان در چندین کشور دیگر از جمله جمهوری دموکراتیک کنگو و کامرون هم مشاهده کرد.

بیشتر جنگل های بارانی را می توان در امتداد یا نزدیک استوا دید، یعنی جایی که هوایش مایل به گرم است. اما بعضی از جنگل های بارانی در مناطق معتدلی که هوا خنک تر است رشد می کنند. جنگل بارانی هوه[2] که در پارک ملی المپیک در شمال غربی آمریکای شمالی قرار دارد، نمونه ای از جنگل های بارانی معتدل است. در جنگل های بارانی استوایی نیز مانند جنگل های بارانی معتدل باران زیادی می بارد.

درخت ها تنها نیستند!

در جنگل های بارانی انواع زیادی از گیاهان رشد می کنند. در این جنگل ها، گیاهان بالارونده که ویره های چوبی ضخیم هستند بر روی درختان رشد می کنند و بالا می روند. زمانیکه ویره ها به قسمت تاج درختان می رسند، به سمت درختان دیگر گسترش می یابند و شبکه ای از ویره ها را بر روی جنگلی در زیر آنها قرار دارد ایجاد می کنند. ارکیده، بامبو و آناناسیان گیاهان دیگری هستند که در جنگل های بارانی وجود دارند.

منبع: کیدز نشنال جئوگرافیک

ترجمه: آکادمی کودک باغ کتاب تهران