شگفتی های طبیعت: جزیرۀ کومودو
جزیرۀ کومودو[1] در جنوب شرقی آسیا قرار دارد و یکی از هزاران جزیره ای است که جمهوری اندونزی را تشکیل می دهند. این جزیره محل زندگی اژدهای کومودو، بزرگترین مارمولک روی زمین است که نام این جزیره را برای آن انتخاب کرده اند. جزیرۀ کومودو در میان فهرست عجایب هفتگانۀ جدید طبیعت قرار دارد و بخشی از پارک ملی کومودو است.
حقایقی دربارۀ جزیرۀ کومودو برای کودکان
- جزیرۀ کومودو بخشی از جزایر سوندای کوچک[2] است که در استان سوندای شرقی[3] قرار دارد.
- مساحت سطح این جزیره 150 مایل مربع (390 کیلومتر مربع) است و جمعیتی حدود 2000 نفر دارد.
- پارک ملی کومودو در سال 1980 ایجاد شد. این پارک از سه جزیرۀ اصلی به نام های کومودو، پادار[4] و رینکا[5] به اضافۀ چند جزیرۀ کوچکتر، تشکیل شده و مساحت تقریبی کل آن 1130 مایل مربع (1817 کیلومتر مربع) است که شامل دریا و خشکی می شود.
- کومودو یک ساحل شنی صورتی معروف هم دارد که یکی از سواحلی است که فقط 7 عدد از آنها در جهان وجود دارد. سواحل صورتی رنگ زمانی تشکیل می شوند که صدف های قرمز جانداران بسیار ریزی به نام روزن داران[6] در طول زمان با شن های سفید ترکیب می شوند و این رنگ صورتی را به وجود می آورند.
- ساحل صورتی با وجود صدها نوع از مرجان های نرم و سخت و هزاران گونه ماهی متفاوت، مکان محبوبی برای غواصی است.
- جزیرۀ کومودو به دلیل وجود اژدهای کومودو در آن معروف است. اژدهای کومودو یک بزمجه است و منحصر به جزیرۀ کومودو و بعضی از جزایر کوچکتر اطراف آن است. طول کومودوها ممکن است به 10 فوت (3 متر) و وزن آنها به بیش 300 پوند (136 کیلوگرم) برسد. اژدهای کومودوی ماده تخم گذار است و بچه هایش از این تخم ها بیرون می آیند.
- بلندترین نقطۀ این جزیره، قلۀ گونونگ ساتالیبو[7] است که در ارتفاع 2411 فوتی (735 متری) قرار دارد.
- طبق باوری که وجود دارد، قسمت غربی جزیرۀ کومودو در دوران ژوراسیک (130 میلیون سال قبل) و قسمت شرقی آن، 49 میلیون سال قبل در دورۀ ائوسن[8] تشکیل شده است.
- جزایر پارک ملی کومودو از سنگ های آتشفشانی تشکیل شده اند. اگرچه، دیگر آتشفشان فعالی در این پارک وجود ندارد، اما لرزش ها در آن موضوعی عادی است.
- دمای هوا در جزیرۀ کومودو بین 170°C تا 340°C متغیر است و هشت ماه از سال هیچ بارندگی یا تقریباً هیچ بارانی وجود ندارد، اما در مدت چهار ماه باقی مانده که در دورۀ فصل باران های موسمی قرار دارند، باران زیادی می بارد. از ماه آوریل تا ماه اکتبر بادهایی که می وزند خشک هستند و امواج به سواحل جنوبی ضربه می زنند و از ماه نوامبر تا ماه مارس، امواج بزرگی در قسمت جنوبی جزیره فرود می آیند. سطح رطوبت قله های بلند کوه ها و همچنین جنگل های موجود در ستیغ کوه ها در تمام طول سال بالا است.
سؤال و جواب
سؤال: پارک ملی کومودو به چه دلیل ایجاد شد؟
جواب: پارک ملی کومودو از محیط زیست طبیعی داخل و اطراف جزیرۀ کومودو در برابر خسارت ها و آسیب های انسان ها و فعالیت های آنها محافظت می کند. این پار ک در اصل برای حفاظت از اژدهای کومودو که منحصر به این منطقه است ایجاد شد، اما بتازگی هدفش محافظت از تمام حیات وحش، به ویژه تنوع بسیار زیاد گیاهان و جانوران دریایی است. این منطقه مکان بسیار خاصی است، به این دلیل که حیات دریایی موجود، بین اقیانوس هند و اقیانوس آرام در حال گذر است.
سؤال: آیا اژدهای کومودو سمی است؟
جواب: اژدهای کومودو یک مادۀ سمی به نام زهر تولید می کند. زمانی که اژدهای کومودو شکارش را گاز می گیرد، زهر آن وارد زخمی می شود که گاز این حیوان ایجاد می کند. این موجب می شود تا جانوری که به آن حمله کرده است دچار خونریزی بیشتر و حالت شوک بشود که همین موضوع تمام کردن کار حمله را برای اژدهای کومودو آسان تر می کند. اگر شکار اژدهای کومود فرار کند، این حیوان به دلیل حس بویایی قوی که دارد، می تواند تا مسافت های طولانی آنرا دنبال کند.
اژدهای کومودو به این معروف است که در یک وعدۀ غذایی می تواند به اندازۀ 80 درصد وزن خودش غذا بخورد و حتی می تواند جانوران بزرگی مانند گوزن، گراز و گاومیش را هم بخورد. بعلاوه، این جانور به حمله کردن به انسان ها هم معروف است، هرچند که این موضوع تقریباً نادر است. در سال های اخیر چند نفر به دلیل حملۀ اژدهای کومودو جان خود را از دست داده اند؛ البته، با وجود افراد بیشتری که در حال حاضر به بازدید این منطقه می روند تا این جانور را ببینند، مواجهه میان انسان و این اژدها افزایش یافته است.
منبع: scienceforkidsclub (2020)
ترجمه: آکادمی کودک باغ کتاب تهران