مجله آکادمی باغ کتاب

برج کج پیزا[1] یکی از معروف ترین ساختمان های جهان است. این برج بخشی از مجموعۀ کلیسای جامع شهر پیزا در ایتالیا است. برج پیزا به این منظور طراحی شده بود که یک برج ناقوس مدور باشد. کج شدن این برج در نخستین روزهای ساخت طولانی مدت آن آغاز شد.

حقایقی دربارۀ برج کج پیزا برای کودکان

• ساخت این برج در سال 1173 آغاز شد، اما به دلیل چندین جنگی که اتفاق افتاد تا 200 سال پس از این تاریخ تمام نشد.
• برج کج پیزا از مرمر سفید ساخته شده و 8 طبقه دارد که شامل اتاق ناقوس هم می شود.
• ارتفاع اولیۀ برج 196 فوت (60 متر) بود اما ارتفاع فعلی آن در بلندترین سمت برج 185.9 فوت (56.67 متر) و در کوتاهترین سمت آن 183.3 فوت (55.86 متر) است.
• برج پیزا 251 پله دارد که به بالای برج می رسند و وزن آن 15983 تن (14500 تن متریک) است.
• کجی این برج در اوایل ساخت آن آغاز شد و در مراحل و مقاطع مختلف چندین تلاش صورت گرفت تا این کجی اصلاح شود. این تلاش ها همچنان در سال های اخیر ادامه داشته اند.
• نوک برج تقریباً 12 فوت و 10 اینچ (3.9 متر) از خط عمود فاصله دارد که اگر برج کاملاً صاف بود باید در این حالت قرار می گرفت.
• برج کج پیزا همراه با کلیسای جامع، گورستان و تعمیدگاه مجاور، عنوان میراث جهانی یونسکو را کسب کرده اند.
• خمیدگی برج به فاصلۀ کوتاهی پس از شروع ساخت و ساز آن آغاز شد، به این دلیل که فونداسیون ساختمان شرایط مناسبی نداشت و زمینی که این برج بر روی آن ساخته شده بسیار سست و نرم است. وقفه های زیاد در روند ساخت برج که به دلیل وقوع جنگ های مداوم صورت گرفت، موجب شد تا زمین برج در بین مراحل ساخت مختلف، مقاوم و تثبیت شود و در نتیجه برج برپا بماند.
• این برج درواقع به دلیل تلاشی که برای اصلاح خمیدگی آن انجام شد، اندکی انحنا دارد؛ به این دلیل که طبقات بالاتر طوری ساخته شدند که یک سمت آنها از سمت دیگر بلندتر باشد.
• برج کج پیزا بین سال های 1999 تا 2001 به روی بازدیدکنندگان بسته بود، زیرا مقامات نگران شده بودند که برج بیش از حد خطرناک شده است. در این مدت کارهای بسیار بزرگی انجام شد تا خمیدگی برج اصلاح شود.
• برای تثبیت و اصلاح خمیدگی برج با زاویه ای ایمن تر، مقدار بسیار زیادی از خاک قسمت بلندتر آن برداشته شد. این کار از ادامۀ حرکت بیشتر برج جلوگیری کرد و خمیدگی آنرا به مقدار سال 1838، برگرداند.
• طبق باوری که وجود دارد، برج پیزا با وضعیت فعلی، حداقل 200 سال دیگر مقاوم و پابرجا خواهد ماند.

سؤال و جواب

سؤال: چرا برج کج پیزا سقوط نمی کند؟

جواب: دلیل کج بودن برج پیزا این است که پی آن در خاک نرم و سستی قرار دارد که با گذشت زمان نشست کرده است. این موضوع موجب کج شدن برج پیزا شده است.

هرچند اقدامات اصلاحی اخیر این اطمینان را ایجاد کرده که برج پایدار خواهد ماند، اما این برج با گذشت سال ها و با وجود چندین زلزله و دو جنگ جهانی همچنان پابرجا مانده است. این وقایع می توانستند حتی برج های صاف را هم سرنگون کنند، اما به عقیدۀ کارشناسان همان خاک سست و نرمی که مسئول ایجاد کجی برج بوده با جذب نوسانات، آن را در برابر لرزش ها حفظ کرده است.

سؤال: آیا بالا رفتن از برج کج پیزا ممکن است؟

جواب: از اواخر سال 2001 و پس از پایان مدت جلوگیری از ورود به برج از سال 1990، به بازدیدکنندگان اجازه داده شده تا وارد برج بشوند. پس از کار تثبیت سازی اخیر، برج برای ورود مردم ایمن شده است و دیگر انحراف آن از محور عمود افزایش نمی یابد.

بازدیدکنندگان می توانند از پله های زیاد این برج بالا بروند و به بالای برج برسند. بیشتر اوقات، گردشگران طوری با این برج عکس می گیرند که انگار آن را به سمت بالا نگه داشته اند یا دارند آن را هل می دهند. در حال حاضر، بیش از 1 میلیون گردشگر در سال از برج کج پیزا بازدید می کنند که آنرا به یکی از برترین مقاصد گردشگری ایتالیا تبدیل کرده است.

منبع: scienceforkidsclub (2020)

ترجمه: آکادمی کودک باغ کتاب تهران