فعالیت علمی (28): مایعات لایه لایه
آیا می دانید که بعضی از مایعات مخلوط می شوند و بعضی دیگر مخلوط نمی شوند؟
این آزمایش یک روش جالب برای آموختن مطالبی در مورد چگالی (دانسیته) است.
وسایل و مواد مورد نیاز:
- یک لیوان بلند شفاف
- یک قاشق بزرگ
- آب
- روغن، حدود یک فنجان (روغن گیاهی نتیجۀ خیلی خوبی دارد)
- مقداری شربت
- رنگ خوراکی (اختیاری)
- حولۀ کاغذی
مراحل انجام کار:
نکتۀ بسیار جالب در مورد این آزمایش این است که شما می توانید مایعات را به هر ترتیبی که مایل باشید مخلوط کنید، اما پیشنهاد ما برای شروع این است:
1. لیوان را تا نیمه با آب معمولی پر کنید.
2. یک قطره رنگ خوراکی به آن اضافه کنید، البته اگر در دسترس داشته باشید. مراقب باشید که رنگ خوراکی را بیش از اندازه اضافه نکنید چون ممکن است نتوانید ببینید که چه اتفاقی می افتد.
3. به آرامی مقداری از شربت را به آب اضافه کنید و مشاهده کنید که چه اتفاقی می افتد. آیا شربت در آب فرو می رود یا شناور می ماند؟
4. به آرامی مقداری روغن به آن اضافه کنید. یک ایدۀ خوب این است که قاشق را دقیقاً بالای سطح آب و در تماس با کنارۀ لیوان نگه دارید و سپس به آرامی روغن را به داخل قاشق بریزید. آیا روغن فرو می رود یا شناور می ماند؟
چه اتفاقی می افتد؟
هر کدام از این مایعات چگالی متفاوتی دارند (تعداد ملکول های موجود در هر اینچ مربع). مایعات متراکم تر تعداد مولکول های بیشتری دارند و همین موضوع موجب می شود که آنها ته نشین شوند. اما مایعاتی که تراکم کمتری دارند، شناور می مانند.
آزمایش های بیشتر:
1. اگر رنگ خوراکی را در آخر اضافه کنید، چه اتفاقی می افتد؟
2. اگر ترتیب اضافه کردن مایعات را عوض کنید، چه اتفاقی می افتد؟
3. اگر این آزمایش را در یک ظرف در بسته (مثل بطری آب)، انجام دهید و سپس درِ آنرا ببندید و تکان بدهید، چه اتفاقی می افتد؟
خوب، بنظر می رسد که در این مرحله آزمایش های جدی برای انجام دادن دارید!
منبع: sciencefun.org (2020)
یک توصیۀ دوستانه: لطفاً این آزمایش را با اجازه و همراه بزرگترها انجام بدهید.
ترجمه: آکادمی کودک باغ کتاب تهران